Prelegentka zadała publiczności pytanie o posiadane filiżanki czy talerze, których historii nie znają, prowokując do refleksji nad przedmiotami codziennego użytku. Zaznaczyła, że jej własna droga do Szczytna, podobnie jak wiele innych, była pełna przystanków – przez Wilno, Petersburg i Gdańsk – co pokazuje moc miasta w otwieraniu ludzi na nowe doświadczenia.

Krótka historia porcelany i jej rola w kulturze

Anna Sheremeteva przypomniała, że porcelana narodziła się w Chinach ponad tysiąc lat temu, natomiast w Europie pojawiła się zaledwie 300 lat temu, początkowo jako symbol luksusu dostępny wyłącznie dla arystokracji. Wspomniała o kluczowych europejskich manufakturach, takich jak Miśnia (pierwsza w Europie), Sèvres we Francji czy Limoges, a także o polskich, dumnych tradycjach, reprezentowanych przez Ćmielów i Chodzież.

Podkreśliła, że nawet zwykłe naczynia mogą opowiadać o wielkich drogach, takich jak migracje czy wojny. Jako przykład podała talerz z Lwowa, który przetrwał w jej rodzinie z Ćmielowa, będąc jedyną pamiątką, podczas gdy reszta zagubiła się w historii. Innym przykładem jest filiżanka z Rosenthal, przywieziona przez babcię z Kresów Wschodnich po opuszczeniu rodzinnego domu. Prelegentka zaprezentowała również talerze angielskie, które, choć nie pochodzą z Anglii, zostały znalezione na targu w Szczytnie i teraz są częścią jej domu.

Porcelana w kontekście Szczytna – świadectwo zmian

Porcelana to nie tylko przedmiot codziennego użytku, ale także sztuka użytkowa, która opowiada o czasie i miejscu powstania. Wystarczy nauczyć się ją "czytać". Szczytno, miasto z niemieckim dziedzictwem, polską powojenną historią i najnowszą historią, stanowi fascynujące pole do odkrywania tych opowieści. Anna Sheremeteva zachęciła do zapoznania się z inicjatywą „Mit Ceramiki w Szczytnie” oraz twórczością pani Zuzanny.

Zwróciła uwagę, że przed 1945 rokiem, kiedy Szczytno było niemieckim miastem (Ortelsburg), w domach dominowała porcelana pruska, lokalna produkcja oraz import z Bawarii. Nawiązała do swoich korzeni, wspominając, że jej rodzina Sheremetevów pochodzi z Prus, co sprawia, że czuje się związana z regionem.

Po wojnie nastąpiła rewolucja kulturowa – do Szczytna przybyli ludzie z Wilna, Lwowa, Grodna, a nawet z Anglii czy Skandynawii, często przywożąc ze sobą fragmenty swoich serwisów. Dziś miasto przyjmuje nowych mieszkańców i nowe historie. Anna Sheremeteva przyniosła ze sobą część tych historii, by podzielić się nimi z publicznością.

Na zakończenie Anna Sheremeteva zaapelowała, by nie postrzegać filiżanek jedynie jako naczyń, ale jako most między pokoleniami. Zachęciła uczestników do zastanowienia się nad przedmiotami, które być może posiadają w swoich domach, i do zadawania pytań.