W swoim opus magnum z 1988 r. Giuseppe Tornatore ukazuje życiorys Salvatore di Vita - obserwujemy go od najmłodszych lat po dojrzały wiek. Jedna rzecz przez całość jego życia pozostaje niezmienna - pasja do kina, szpul i taśm filmowych, narodzona w salce filmowej skromnego, amatorskiego kina Cinema Paradiso u boku operatora Alfreda. Na wieść o jego śmierci Salvatore decyduje się wrócić do rodzinnej miejscowości na pogrzeb, odkrywając przy tym na nowo kino, rodzinę, a wreszcie swoją własną historię... 

 

Przez zawarcie wielu autobiograficznych faktów reżysera przepełniony sentymentalizmem film nie mógł pozostawić bez refleksji. Wraz z Salvatore sami mieliśmy okazję przeżyć podróż po własnym życiu - powróciły wspomnienia z "Konfrontacji", "Pioniera", ulic o zmienionych już nazwach na których to najmocniej uderzało tętno życia, tak samo jak w kinie, które włoską społeczność łączyło w jeden organizm z wspólnym sercem bijącym w kadrach z projektora. Okazało się, że pewne ludzkie cechy pozostają niezmienne - głód rozrywki, wspólnoty, fascynacji światem "prawdziwszym" od tego realnego, a jednak każe pamiętać - co sam reżyser wkłada w usta bohaterów - że "życie nie wygląda jak w filmie".

 

W filmie widzimy również przemiany - kulturowe, społeczne, technologiczne, a wreszcie życiowe oraz samego kina, które dojrzewa i przemienia się wraz z otoczeniem, spełniając coraz dalsze oczekiwania i potrzeby. I przez postaci, i przez kino daje się odczuć różnice pokoleń. Od tradycyjnego włoskiego kina i inspiracji Fellinim czy Antonionim, po samochodowe kolorowe kino Zachodu. Również stylistyka i forma filmu zdaje się progresywnie "uwspółcześniać".

 

autor: Aniela

 

"Gdzie się kierujemy, gdzie istnieje nasze Cinema Paradiso?", "jaką rolę gra nostalgia w naszych czynach i kiedy należy z nią zrywać?", "czym jest i wobec czego może istnieć prawdziwa miłość?" - takie pytania film wydaje się nam zadawać, jednak okazuje się, że odpowiedzi mogą nie zależeć wyłącznie od nas i nie leżeć niekiedy wcale w naszym zasięgu...