„Brama do Nieba: Sztuka Ikon” – Wykład i Dyskusja o Sztuce, Dostępne Stacjonarnie i Online

• Prelegent: Alec Sheremetev, historyk sztuki
• Miejsce: Fundacja JEGO, z transmisją na Instagramie @connoisseurs.club i YouTube
• Data i godzina: 20 grudnia 2024, godz. 19:00
• Język: Angielski z polskimi napisami
• Wstęp: Bezpłatny
• Kategoria wydarzenia: kultura, historia sztuki

Podczas 1,5-godzinnego spotkania wspólnie „otworzymy bramy nieba”, zgłębiając symbolikę, technikę i duchowy wymiar ikon – dzieł sztuki, które łączą wiarę z wizualnym pięknem.

Wydarzenie odbędzie się stacjonarnie w Fundacji JEGO oraz online. Transmisja na żywo będzie dostępna na Instagramie @connoisseurs.club oraz na YouTube Fundacji JEGO.

Dołącz do nas, aby razem odkrywać Sztukę Ikon!

1. Wprowadzenie (10 minut)
Powitanie i Cele:
•    Przedstaw cel wykładu: omówienie ewolucji, znaczenia i symboliki chrześcijańskich ikon w historii sztuki.
•    Krótko wyjaśnij, czym jest ikonografia chrześcijańska.
Dlaczego warto studiować ikony?
•    Ich rola jako "okna do nieba" w teologii.
•    Wpływ na sztukę, kulturę i duchowość.

2. Rozwój historyczny (15 minut)
Wczesna sztuka chrześcijańska (I–III wiek):
•    Freski w katakumbach i symboliczne przedstawienia (np. ryba, Dobry Pasterz).
•    Jak prześladowania wpłynęły na stosowanie symboliki zamiast realistycznej reprezentacji.
Ikonografia bizantyjska (IV–XV wiek):
•    Powstanie tradycji ikon po Konstantynie Wielkim.
•    Kluczowe elementy: złote tła, frontalne pozy, duchowe skupienie.
•    Kontrowersje ikonoklastyczne (VIII–IX wiek): debaty teologiczne i ich wpływ na sztukę.
Sztuka chrześcijańska Zachodu:
•    Różnice w stosunku do tradycji bizantyjskiej.
•    Rozwój narracyjnych fresków i witraży w gotyckich katedrach.

3. Teologia i symbolika ikon (20 minut)
Teologia ikon:
•    Rozróżnienie między czcią (dulia) a adoracją (latria).
•    Rola ikon w tradycji prawosławnej i katolickiej.
Symbolika w ikonografii:
•    Użycie kolorów: złoto (światło boskie), błękit (niebo), czerwień (męczeństwo).
•    Gesty i pozy: błogosławiąca ręka, postawa modlitewna.
•    Atrybuty ikonograficzne: święci z charakterystycznymi przedmiotami (np. Piotr z kluczami).
Studia przypadków:
•    Chrystus Pantokrator (analiza kompozycji i znaczenia).
•    Theotokos (Bogurodzica jako symbol ochrony i wstawiennictwa).

4. Techniki artystyczne i materiały (10 minut)
Techniki malowania ikon:
•    Tempera jajowa na drewnianych panelach.
•    Złocenie i stosowanie naturalnych pigmentów.
Rola ikonografa:
•    Duchowe przygotowanie i modlitewne podejście do tworzenia.
•    Przestrzeganie kanonicznych form.

5. Style regionalne i ewolucja (15 minut)
Tradycja bizantyjska:
•    Konstantynopol jako centrum.
Ikony rosyjskie:
•    Andriej Rublow i rozwój unikalnych stylów.
Renesans i późniejsze czasy:
•    Wpływ zachodniego realizmu na ikonografię.
Perspektywy współczesne:
•    Odrodzenie i reinterpretacja ikonografii w sztuce współczesnej.

6. Rola ikon dzisiaj (10 minut)
Ikony w kulcie religijnym:
•    Zastosowanie w liturgii prawosławnej i katolickiej.
Dziedzictwo kulturowe i artystyczne:
•    Wpływ na współczesnych artystów i kolekcjonerów.
Ikony w przestrzeni świeckiej:
•    Prezentacja w muzeach a ich funkcja sakralna.

7. Pytania i dyskusja (10 minut)
Otwórz przestrzeń na pytania.

Zalecana literatura:
"Icons and the Mystical Origins of Christianity" Thomasa F. Mathewsa.
Wybrane fragmenty z dzieł Leonida Uspienskiego.